CHUYỆN NGẮN : VUI - BUỒN - ĐỜI LÍNH

Vào Cỏi " Góc Ðời Bé Nhỏ " Thơ Quãng Ngôn.

Mường Giang

Phải nói thẳng là khi bước vào cõi thơ Quãng Ngôn, tha nhân thường bị khựng đứng bởi những ngẩn ngơ bất chợt của người thi sĩ gốc lính lãng mạn đa tình, hơn là cái chất thiền vị mà người thơ thường tự gượng gán cho mình, cũng giống như cái bút hiệu, trong cái mốt thời thượng của một khoảng không gian hồng hoang xa lắc. Cho nên cũng không lạ gì với người đọc, ngay khi vừa bước vào ngưởng cửa Góc Ðời Bé Nhỏ, ta đã bị lôi cuốn qua nổi nhớ rất nhẹ, giống như nhũng âm điệu thanh thoát của một cõi tình nào đó rất xa, rất cũ và cũng rất mặn nồng cháy bổng của một thời hoa niên chân sáo.

.

Vào cõi tình của Lê Ngữ với yêu, với giận trong một tâm tư lạ lùng đôi khi nghịch lý, khiến cho ta cũng trở nên lớ ngớ chơi vơi bởi ngẫu nhiên nhớ lại cái cảnh buổi nào đang ôm em trong tay, lại nhớ em những ngày sắp tới..Nói chung qua ngôn ngữ thơ, Lê Ngữ đã làm cho người đọc phải ở lại với thơ, với thi sĩ vào những buổi chiều, buổi sáng, vào những không gian vơi đầy, vào cuộc tình chén rượu hay bất cứ cõi nào.

.

Ở đâu, con chim kỹ niệm vẫn mãi lấp lánh như đang cất cao tiếng gọi giữa đời lưu lạc..Hãy ngồi xuống đây hởi bạn bè muôn phương, để cùng lắng nghe những kỹ niệm cũ của thơ, của ta, của Quãng Ngôn, của những ngày quê hương ly loạn, có tiếng ngựa hý ngoài chiến địa,tiếng kèn thúc quân và những ly rượu bồ đào một thời tuổi trẻ, chưa kịp nhắp thì đã say mèm vì hận thù nghiệt ngã, tang tóc chia ly nhưng trên hết là cái xa xót, bất hạnh của người lính còn lại từ những ngày xưa, đang lang thang như mây chiều trong kiếp sống như loài cây cỏ :"..những đêm nằm kích , căng chờ giặc nhìn trăng mà ước một ngày vui cái hố cá nhân chưa đủ ấm sương lạnh bờ vai giấc ngủ vuì.đâu đó giao thừa nghe pháo nổ lính trận xa nhà đang nhớ ai ??(Tâm sự một người lính),.

.

Một bài thơ hay của người lính Lê Ngữ, được dệt bằng gấm vốc của chí trai dù rất là buồn,vì ở đây trong không gian nhỏ hẹp của một cái hố cá nhân tránh đan, gia tài của Mẹ VN còn dành cho lính một cái poncho để qua những cơn mưa dầm xối xã, trên đồi nương lúc mở đường có cái võng đu đưa cũng là cái aó quan với kẻ bất hạnh..rồi thì nữa đời gãy súng, vứt tàn y vào đáy ngục Cà Tót, Sông Mao..Tất cả chỉ có mười mấy câu thơ giản dị, vậy mà khi ghép trang sách lại,vẫn thấy như đâu đó cái bóng dáng tím thẳm của buổi chiều hành quân qua thôn còn ngát mùi hương cau trinh nử. Ở đó còn có tiếng thở dài của cát biển, màu hoa tan rũ bên đường mù bụi, nghêng nghiêng trong ký ức , cày xè trong mắt, mịt đỏ dặm trường trong những sáng khi sương còn giăng phủ.

.

Thơ là vậy đó vì người buồn thì làm thơ sao vui được khi trái sầu cứ quái ác chọc đuà rơi rụng xuống hôn thơ những hạt yêu nhớ nhung phiền muộn, như đến từ chân mây cuối trời, nương theo bụi đỏ của cuộc đời, của kiếp sống, giống như tiếng đàn của người ca kỹ trên bến Tầm Dương của Bạch Cư Dị đã nắn nót và được Phan Huy Vịnh diễn nôm :

" âm thầm đau giận ngẩn ngơ, tiếng đàn lặng ngắt bây giờ càng hay.." cứ thế như cánh chim về muộn lẽ loi trên từng không, chiều quạnh hiu mù mịt ở đó, ở đây, ở góc đời bé nhỏ của Lê Ngữ về một vầng trăng khuya,một áng may trắng như tóc mẹ,một dòng sông trôi cuốn theo nổi nhớ và cuối cùng tôi lặng nhìn tôi mòn hao hơi thở vì em đã vắng xa rồi. :

" nhìn dòng sông trôi,tận cùng đâu nhỉ ?nước lại về trời mưa theo nổi nhớ góc đời bé nhỏ tôi lặng nhìn tôi.."( Tôi lặng nhìn tôi)Quê hương tôi trong lòng tôi, hỏi em còn nhớ dòng sông, tuổi thơ ta đã bao lần đùa bơi..cái thâm nồng của câu thơ Lê Ngữ làm mây cao chở nặng bâng khuâng, chập chùng trôi xuống những vũng tối buồn tênh đọng trên các vòm sao hai bên vệ đường của một miền tình xa, những tà aó trắng bay trong nắng,rồi thành phố, con sông, lầu nước cũ, dã tràng bỏ công trên cát..khi ngày bắt đầu khép mắt theo cánh chim bay về tổ ấm :"ngước mặt nhìn trời mây xứ lạ,thấy lòng một nổi vấn vương mangnhớ một phương nào mây trắng quávà thơm mùi đất lắm thân thương(Ðoản khúc tình-cho quê hương).Mai mốt em có về Phan Thiết, cho ta nhắn gởi chút lời thương..để nhớ về những lúc nắng chiều lịm tắt trên những ngõ hẹp ngoại ô của vườn dừa xứ Rạng ngày xưa ấy, thêm một cánh chim bay xa cuối ngàn, tận Bầu Tàn, Bầu Sen,trên những khoang thuyền chở đầy tôm cá đang từ biển cả xuôi về Mường Giang.

.

Ta nhớ cánh én nào năm trước, đùa vui trong vườn nhà ai có hoa tím trải đầy sân, cả hai đều nhạt nhòa hình bóng vì khách thơ thì thấp thoáng hơi thở xót xa,buồn rơi nước mắt vốn đã ngập lụt trong trái tim cằn khô của thi nhân cứ khao khát niềm yêu đến tội nghiệp :"Hãy để mình tôi vui bên rượu lai rai bầu bạn với vần thơcó mây, có gió cùng tâm sự thôi trách người chi quá hững hờ( như lục bình trôi)Rồi những hè xưa lén nấp ở đâu từ bao giờ không ai thấy, là lưu bút mỗi giờ ra chơi, là những cánh phượng nở đầy trong mắt ô mai, là những giọt lệ rất tình cờ rơi vỡ nơi góc đời bé nhỏ của lũ học trò đầy vơi nước mắt phân ly, rưng rưng trong lửa hạ,thêm thầy, thêm bạn, thêm tiếng phấn nghiến trên bảng xanh, lách tách nhảy múa,khiến thêm thương nhớ một người, để rồi òa khóc khi mây chiều xuống thấp, quay về trong cõi mù tăm tận tuyệt :"Tháng chín nhập trường tôi đi học Nôn nao mơ tà aó trắng bayTháng mười. Gió mùa thu se tócLạnh cả tình si, theo gió mâyTháng năm qua tôi nhớ tà aó trắngNhư bướm, như hoa một góc sân trường .(Một góc sân trường ).

.

Rồi những cơn mưa nhớ nhung đổ xuống hồn chiều qua những giòng thơ lục bát như sóng vổ mạn thuyền , khơi dậy giấc mơ thiên cổ, cạn chén vô thường, duyên phận, bài thơ cho em..tất cả đều khơi dậy dấu xưa rong rêu của một cuộc tình ngất ngư khơi mù hiu hắt. Xét cho cùng thì " như tôi là nhớ vậy thôi, tình chung thì đã chia đôi góc trời ",góc đời bé nhỏ, trọn vẹn như một đêm tối, như tiếng mưa thì thầm, hư thực mờ ảo, làm cho kỹ niệm của người, của ta, của thơ , của nhân thế từ tiềm thức, tự đập vỡ bóng mình trong gương để men theo kỹ niệm , xuôi về hồi ức, cuốn phăng cuộc đời long đong ở một nơi nhớ mưa, làm một chút ướt mi, rồi ngậm ngùi vì tất cả chỉ là mơ :"ta ngu ngơ ngờ ngệchyêu thầm em trong mơkhi bước vào cuộc chiếnvẫn nhớ em..ngày xưa."( Chỉ là mơ !)

.

Vậy thì dù muốn hay không, ta cũng phải chấp nhận một sự thật khi bước vào thế giới riêng tư của thi nhân, của một cánh cò bị xiêu lạc trong bảo táp chiều mưa, giống như thân phận của ta , của đời sau mấy chục năm đảo điên trăn trở. Người xa như quê hương xa, người theo sông Mường chảy về Thương Chánh, tình yêu mòn hao theo triều nước bạc xâm thực hồn tim, khiến cho nhớ nhung dần cao theo cánh hạc, xa dần, xa dần, rốt cục theo tình, theo thơ, theo giot nước mắt thật là buồn của Lê Ngữ, nghệch ngoặc như những nét thơ vẽ trên tầng mây xám. Cho nên có thể nói nét đẹp nhất trong dòng thơ ta đang đọc, ngoài tình yêu , ta chỉ còn lại một quê hương khuất nẽo trong cõi lưu đầy, những mãnh đời lưu xú luôn ấp ũ lời tình, chất đầy hờn sầu tuyệt vọng trong những ngăn tim bỏ trống, đêm ngày chỉ còn biết tìm quên lãng qua tho rượu , thói đời và tỉnh mê gian dối để tự vá trái tim đau tan tác, bạn với trăng gió , trong cái thiên đàng như chưa bao giờ có thực trên cõi trần :"Em có nổi buồn như tôi không ?một chút gì như tựa nhớ mongmới hay tôi đã tìm hư ảogiấc ngủ xoay nghiêng, lạnh góc lòng .( B5i phấn hồng )Cho nên cuối cùng những hoài vọng không biết sẽ đến bao giờ mời thành sự thật ? để tôi hóa kiếp vô thường, để mây gió hiểu nổi buồn của tôi hay là thoáng như ánh mắt em cười, trong chiêm bao cũng đổi dời phong ba. Tất cả thi nhân cũng chỉ muốn cười vui che đậy , để cho dòng kỹ niệm cũ trôi về theo con nước vô định, để cho người xưa có cớ qua lại chiếc cầu ngang bắc trên con sông tiền kiếp, dòng sông tuổi nhỏ gập ghềnh hò hẹn, thơm lừng thệ ước và cũng ngập đầy nuớc mắt phân ly :" hư vô một cõi mịt mùnhạc thên thai, cũng như từ mưa rơibềnh bồng bong bóng nổi trôibồng bềnh như một kiếp người qua mau.(Bồng bềnh mai sau )

.

Hình như có ai đang đốt những chiếc lá vàng mùa đông, làm mây trời lao xao,khiến cho những sợi khói nào bơ vơ theo gió, làm cho ta tưởng tới những sợi tóc trắng của mẹ hiền bên trời lận đận , chiều quê nhịp võng mõi mắt chờ con từ bao năm trường nhưng trời ơi có bao giờ con mình trở lại ? .

" Khi xưa mẹ hát ru con Ru luôn cả tuổi mẹ buồn tình yêubây giờ thui thủi bóng hìnhthương sao mẹ đã muôn nghìn trùng xa(Mẹ)hay :"nhìn mây bay qua trắng như tóc mẹmột đời xót xabuồn sao lắm thế ?(Tôi lặng nhìn tôi)Thì ra tất cả cũng chỉ là một lối về của quê hương kỹ niệm trong tim, của một tình yêu trong hồn và mông mênh hoài mơ trên mi, trên mắt, nhẹ nhàng như mưa bụi nhưng cũng đủ làm cho khách thơ khi cùng với Quãng Ngôn, sóng sánh trong cõi " góc đời bé nhỏ " phải rơi nước mắt khi nốc cạn ly tống biệt đoạn trường.Tôi không phải là thi nhân, thi sĩ và những dòng trên cũng không phải là một bài phê bình thơ.

.

Tuy nhiên cũng có thể nói được là Lê Ngữ làm thơ rất hay, bởi ba nét nổi bậc nhất trong dòng thơ của chàng, đó là ảo hóa hiện thực thành kỹ niệm, tiếc thương và sự mất mát tình yêu, tuổi thơ cũng như chí cả .Ðã biết đời là cõi vô cùng , còn em thì áo mộng vu quy từ muôn trăng thế kỷ, vậy mà vẫn một đời vội vàng thấp thỏm, để rồi cuối cùng thiên thu phù du loé tắt chiêm bao.Thơ như vậy, ai bảo không hay ?Xóm biển mùa đợi tết.

.TRỞ VÊ ĐÂU TRANG